Quản lý tài chính cá nhân là một việc mà mỗi chúng ta nên thực hiện một cách nghiêm túc trong suốt hành trình tài chính của mình. Tuy nhiên, điều này thường bị bỏ qua vì nhiều người chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng của việc quản lý tiền bạc trong cuộc sống hàng ngày.
Khi bạn có quy tắc quản lý tài chính cá nhân một cách khoa học, bạn sẽ có thể giảm bớt áp lực từ các vấn đề liên quan đến tiền bạc, từ đó có được một cuộc sống cân bằng và thoải mái hơn.
Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc thiết lập một chiến lược quản lý tài chính hợp lý, hoặc đã từng đối mặt với thử thách trong việc lập ngân sách cho bản thân, thì hôm nay hãy cùng mình khám phá quy tắc 6 chiếc lọ trong quản lý tài chính. Đây là một phương pháp hiệu quả giúp bạn tổ chức và tối ưu hóa kế hoạch chi tiêu và quản lý tài chính của mình.
Quy Tắc 6 Chiếc Lọ Là Gì?
Quy tắc 6 chiếc lọ, hay còn gọi là JARS system, được phát triển bởi Harv Eker, một tác giả và doanh nhân nổi tiếng trong lĩnh vực tài chính cá nhân.
Phương pháp này đã được nhiều người áp dụng thành công để quản lý tài chính của mình. Với quy tắc này, bạn sẽ chia thu nhập của mình thành 6 chiếc lọ khác nhau, mỗi lọ có một chức năng riêng biệt, phục vụ những mục đích khác nhau nhằm hỗ trợ bạn trên con đường đạt được độc lập tài chính.
Đây là một kỹ thuật quản lý tiền bạc đơn giản nhưng hiệu quả, giúp bạn hạn chế chi tiêu không cần thiết và gia tăng tiết kiệm. Khi bạn bắt đầu lập ngân sách và nắm rõ số tiền có thể chi tiêu mỗi tháng, bạn sẽ dễ dàng hơn trong việc theo dõi và kiểm soát các khoản thu chi của mình.
Cách Áp Dụng Quy Tắc 6 Chiếc Lọ Tài Chính
Hãy hình dung quy tắc 6 chiếc lọ như những chiếc lọ vật lý mà bạn sẽ bỏ tiền vào dựa trên mục đích chi tiêu của từng lọ. Mỗi lọ tượng trưng cho một phần trăm nhất định của thu nhập, được phân bổ cho các nhu cầu khác nhau trong cuộc sống.
Dưới đây là tỷ lệ phần trăm mà bạn có thể sử dụng để phân chia thu nhập vào 6 lọ tài chính:
- 55% cho Nhu cầu thiết yếu (chi phí ăn uống, tiền thuê nhà, điện nước, bảo hiểm, trả nợ, v.v.)
- 10% cho Tài khoản Tự do Tài chính (dùng cho các khoản đầu tư dài hạn mà bạn không rút ra)
- 10% cho Tiết kiệm dài hạn để chi tiêu (dành cho các khoản mua sắm giá trị lớn như xe hơi, du lịch)
- 10% cho Giáo dục (chi phí học tập, tham dự hội thảo, khóa học online, v.v.)
- 10% cho Giải trí (ngân sách để vui chơi, giải trí hoặc bất kỳ sở thích nào)
- 5% cho Hoạt động từ thiện (quà tặng, quyên góp, hỗ trợ bạn bè, từ thiện, v.v.)
Lọ 01: Nhu Cầu Cần Thiết 55% – Necessity Account (NEC)
Lọ này dành cho các chi phí thiết yếu hàng ngày, như tiền thuê nhà, hóa đơn điện nước, tiền ăn uống, thuế và phí vận chuyển. Đây là những khoản mà bạn phải chi tiêu để duy trì cuộc sống cơ bản.
Bạn có thể chia nhỏ khoản tiền trong lọ này thành các hạng mục chi tiêu khác nhau như sinh hoạt phí, tiền thuê nhà, thuế và các chi phí cố định. Tuy nhiên, đối với người mới bắt đầu, chỉ cần tập trung vào việc kiểm soát một lọ cho tất cả nhu cầu cần thiết là đủ.
Việc phân bổ 55% ngân sách vào lọ này giúp bạn dễ dàng theo dõi số tiền phải dành cho các nhu cầu thiết yếu mỗi tháng. Hãy cố gắng kiểm soát chi tiêu để đảm bảo rằng các chi phí của bạn không vượt quá tỷ lệ 55% đã đặt ra.
2. Lọ 02: Quỹ Tự Do Tài Chính 10% – Financial Freedom Account (FFA)
Quỹ Tự Do Tài Chính (FFA) là chìa khóa để bạn đạt được sự giàu có và độc lập tài chính trong tương lai. Đây là khoản tiền giúp bạn thoát khỏi sự phụ thuộc vào thu nhập hàng tháng, mang lại cơ hội nghỉ hưu sớm và cho phép bạn thực hiện những điều mình yêu thích mà không cần lo lắng về tài chính.
Lý tưởng nhất, bạn nên dành 10% thu nhập mỗi tháng vào quỹ này, nhưng tùy thuộc vào tình hình tài chính cá nhân, bạn có thể điều chỉnh phù hợp. Điều quan trọng là không bao giờ sử dụng số tiền gốc trong quỹ, chỉ đầu tư vào những cơ hội có tiềm năng sinh lời và gia tăng giá trị tài sản của bạn.
“Tiền không thể mua được hạnh phúc, nhưng nó có thể mua cho bạn sự TỰ DO: tự do lựa chọn, tự do làm điều mình thích mà không bị ép buộc phải làm chỉ vì tiền.”
— T. Harv Eker
Lọ 03: Quỹ Tiết Kiệm Dài Hạn 10% – Long-Term Savings for Spending (LTSS)
Tiết kiệm là một phần quan trọng trong mọi kế hoạch quản lý tài chính cá nhân. Việc ưu tiên dành một khoản tiết kiệm trước khi chi tiêu là điều bạn nên làm để đảm bảo ổn định tài chính. Hãy cố gắng dành ít nhất 10% thu nhập mỗi tháng vào quỹ tiết kiệm dài hạn. Số tiền tiết kiệm này sẽ tăng dần khi thu nhập của bạn tăng lên theo thời gian.
Lọ Tiết Kiệm Dài Hạn không chỉ là phương tiện bảo vệ bạn trước những biến cố bất ngờ như thất nghiệp, bệnh tật hay các rủi ro khác mà còn là nền tảng xây dựng sự tự do tài chính về lâu dài. Khi quỹ này đủ lớn, bạn có thể sử dụng số tiền để đầu tư vào những khoản mang lại thu nhập thụ động, giúp tiền của bạn liên tục sinh lời.
Dù việc tiết kiệm có vẻ không mang lại lợi ích ngay lập tức, nhưng theo thời gian, bạn sẽ bất ngờ khi thấy số tiền của mình tăng lên nhanh chóng. Quan trọng hơn, cảm giác an toàn khi biết rằng bạn có một quỹ dự phòng cho những thời điểm khó khăn sẽ giúp bạn tự tin hơn trong các quyết định tài chính.
💡 Mẹo: Hãy chỉ sử dụng khoản lợi nhuận từ quỹ tiết kiệm dài hạn, chứ không tiêu đến số tiền gốc đã tiết kiệm được.
Lọ 04 Đầu Tư Giáo Dục 10% – Education Account (EDU)
Lọ tài chính này được dùng để đầu tư vào sự phát triển cá nhân, bao gồm các chi phí học tập và phát triển kỹ năng. Hãy dành 10% thu nhập hàng tháng của bạn cho việc học hỏi và nâng cao kiến thức, từ những khóa học kỹ năng, tư duy đầu tư, đến các chương trình về tài chính giúp bạn tránh sai lầm trong quản lý tài chính. Đầu tư vào bản thân cũng có thể thông qua việc mua sách, tài liệu chất lượng để cải thiện khả năng và gia tăng giá trị cho chính mình.
Việc đầu tư vào giáo dục và phát triển cá nhân là điều rất quan trọng, bởi kiến thức sẽ giúp bạn cải thiện thu nhập trong tương lai và tăng giá trị bản thân. Vì vậy, đừng quên dành ngân sách để liên tục cập nhật kiến thức và kỹ năng, từ đó nâng cao sự nghiệp và đời sống tài chính của mình.
Lọ 05 Nhu Cầu Giải Trí 10% – Play Account (PLAY)
Nhiều phương pháp quản lý tài chính thường bỏ qua khoản chi tiêu cho giải trí và hưởng thụ cá nhân, với lời khuyên cắt giảm các chi phí không cần thiết như mua trà sữa, đi cà phê hay mua sắm. Tuy nhiên, việc tiết kiệm đến mức không thể tận hưởng thành quả lao động của mình có thể khiến bạn cảm thấy gò bó và mất đi niềm vui sống.
Lọ tài chính dành cho nhu cầu giải trí đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng giữa tiết kiệm và tận hưởng cuộc sống. Khoản tiền này giúp bạn chi tiêu cho những sở thích, các hoạt động thư giãn mà vẫn đảm bảo không vượt quá ngân sách đã đề ra. Điều quan trọng là chi tiêu có kiểm soát, không tiêu xài quá mức và không chạm vào các khoản tiền của những lọ tài chính khác.
Quỹ Từ Thiện 5% – Give Account (GIVE)
Chúng ta sẽ không thể hưởng thụ cuộc sống một cách hạnh phúc nhất khi xung quanh chúng ta có những mảnh đời bất hạnh. Vì lẽ đó, việc dành ra 5% thu nhập của mình cho lọ tài chính GIVE là điều vô cùng cần thiết. Bạn có thể dùng số tiền này để giúp đỡ những người xung quanh mình, tặng quà cho các quỹ bảo trợ trẻ em, đóng góp vào những dự án cộng đồng mang ý nghĩa nhân văn, giúp đỡ xã hội.
Khoản tiền này cũng không nhất thiết phải làm từ thiện. Bạn có thể gửi cho gia đình, bạn bè hoặc bất kỳ ai bạn muốn giúp đỡ. Khi chúng ta không bị ràng buộc về tiền bạc, chúng ta sẽ không cảm thấy mất mát nếu cho đi một số tiền nhỏ trong thu nhập của mình, bởi vì bạn biết rằng trong tương lai bạn sẽ có thể kiếm ra nhiều tiền hơn thế nữa.
Câu Hỏi Thường Gặp Với Quy Tắc 6 Chiếc Lọ
- Nếu chi tiêu cần thiết của tôi vượt quá 55% thu nhập thì phải làm sao?
Điều này rất thường gặp khi bạn mới bắt đầu áp dụng quy tắc 6 chiếc lọ. Điều quan trọng là bạn cần hiểu rằng tỷ lệ phần trăm cho các lọ là các đề xuất chung, và bạn hoàn toàn có thể điều chỉnh các tỷ lệ này để phù hợp với hoàn cảnh cá nhân. Đây là mục tiêu để bạn phấn đấu, và việc điều chỉnh linh hoạt theo tình hình tài chính hiện tại sẽ giúp bạn đạt được sự cân bằng tốt hơn.
- Phải làm gì nếu tôi có nhiều nợ cần phải trả?
Trong trường hợp bạn có nợ, bạn vẫn sẽ tiếp tục quản lý tiền theo quy tắc 6 chiếc lọ. Bạn có thể dùng một phần của lọ tiết kiệm dài hạn để trả nợ. Điều quan trọng là cố gắng thanh toán hết các khoản nợ càng sớm càng tốt, vì khi không còn nợ, bạn sẽ có thêm nhiều nguồn lực để tiết kiệm và đầu tư cho tương lai.
- Tôi nên giữ khoản thu nhập thụ động ở lọ nào để tối ưu nhất?
Để đạt được tự do tài chính nhanh hơn, bạn nên để thu nhập thụ động vào lọ tự do tài chính (FFA). Đây là cách tốt nhất để đẩy nhanh quá trình đạt được tự do tài chính, cho phép bạn sống dựa trên các khoản thu nhập thụ động một cách bền vững.
Gợi ý đọc: Lý Do Bạn Nên Ngừng Đuổi Theo Đồng Tiền Để Sống Hạnh Phúc
Lời Kết
Quy tắc 6 chiếc lọ giúp bạn nhận ra cách mình đang chi tiêu và lý do vì sao bạn thường xuyên rơi vào tình trạng chi vượt quá thu nhập. Khi đã hiểu rõ nguyên nhân, bạn có thể tìm ra giải pháp quản lý tài chính hiệu quả hơn.
Quy tắc 6 chiếc lọ rất đơn giản và dễ áp dụng. Điều quan trọng là bạn phải cam kết phân bổ tiền vào từng lọ theo cách phù hợp nhất với mục tiêu của mình, và đừng bỏ qua bất kỳ chiếc lọ nào trong quá trình quản lý tài chính cá nhân của mình.
